Persbericht: Opnieuw stijging discriminatiemeldingen in 2024

Het aantal discriminatiemeldingen en -registraties bij officiële Nederlandse meldinstanties is in 2024 gestegen. Bij het landelijk meldpunt Discriminatie.nl is het aantal meldingen zelfs meer dan verdubbeld. Dat blijkt uit de jaarrapportage ‘Discriminatiecijfers in 2024’, die is opgesteld in opdracht van de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en van Justitie en Veiligheid. Het rapport wordt donderdag 24 april aangeboden aan minister Judith Uitermark en minister David van Weel.

Bij Discriminatie.nl, het landelijke meldpunt van de antidiscriminatievoorzieningen, kwamen in 2024 14.796 meldingen binnen, meer dan het dubbele aantal van 2023. De groeiende bekendheid van het discriminatiemeldpunt, dat vorig jaar januari werd gelanceerd, heeft hier mede aan bijgedragen. Ook weten steeds meer mensen het meldpunt te vinden om hun onvrede te uiten over discriminerende uitspraken van opiniemakers en politici. In meerdere gevallen werd massaal gemeld. Deze zogenaamde clustermeldingen, ruim 5.000, verklaren ook een deel van de stijging.

Sjaak van der Linde, voorzitter van Discriminatie.nl: “We hebben duizenden meldingen ontvangen over bepaalde uitspraken van politici en opiniemakers. Mensen zijn het zat en voelen zich vaak in de hoek gezet en buitengesloten. Het is van groot belang dat deze signalen door de politiek en media serieus worden genomen. Discriminerende uitspraken horen niet thuis in onze samenleving. Wij verwachten juist van onze politici en opiniemakers dat ze artikel 1 van de Grondwet uitdragen als norm voor onze samenleving.”

Aanpak politie

De politie registreerde 9.613 incidenten, 623 meer dan in 2023. Het aantal door de politie geregistreerde incidenten laat al sinds 2018 een stijgende lijn zien. De politie is waakzaam en dienstbaar aan de waarden van de democratische rechtsstaat en de grondwet. Hierop baseert zij dagelijks haar optreden en handelen. Het bestrijden van discriminatie is daar onderdeel van. Hoe moeilijk dit soms ook is, zij werkt hier hard aan. Omdat het aantal meldingen blijft stijgen, vraagt dit nog meer aandacht en investering. Daarom breidt de politie haar Expertisecentrum Aanpak Discriminatie Politie, het zogenaamde ECAD-P, uit. Met dit expertisecentrum blijft zij onverminderd inzetten op een betekenisvolle afdoening voor slachtoffers van discriminatie.

Peter Holla, politiechef eenheid Amsterdam: “Discriminatie is een maatschappelijk probleem dat veel mensen diep raakt. De (strafrechtelijke) aanpak van discriminatie krijgt bij de politie hoge prioriteit. We doen dat in samenwerking met de antidiscriminatievoorzieningen en andere ketenpartners Het Expertise Centrum Aanpak Discriminatie – Politie (ECAD-P) heeft daarbij, samen met alle politie-eenheden, een belangrijke rol.” 

Herkomst vaakst gemeld

De meeste registraties bij politie (46 procent) en meldingen bij Discriminatie.nl (45 procent) gaan over discriminatie op grond van herkomst. Dit geldt ook voor de Nationale Ombudsman, Meld.Online Discriminatie en de Kinderombudsman. Na herkomst betreffen de meeste registraties door de politie seksuele gerichtheid (29 procent) en antisemitisme (9 procent). Bij Discriminatie.nl kwamen na herkomst de meeste meldingen binnen over gronden die niet wettelijk beschermd zijn (22 procent). Meldingen in deze categorie gaan over onder andere uiterlijk, kleding of vaccinatiekeuzes. Geslacht is met 10 procent van de meldingen de derde meest gemelde discriminatiegrond bij Discriminatie.nl. 

Meer meldingen bij alle instanties

Ook andere instanties die discriminatie registreren kregen meer meldingen binnen. Met name bij Meld.Online Discriminatie was die stijging fors: het aantal meldingen steeg van 483 naar 718, een toename van 49 procent. Dit kan wijzen op een groeiende naamsbekendheid van het online meldpunt. Bij het College voor de rechten van de Mens steeg het aantal verzoeken om een oordeel van 581 naar 621. Ook bij de Nationale ombudsman nam het aantal meldingen na een daling in 2023 weer toe naar 311. Bij de Kinderombudsman bleef het aantal meldingen gelijk, namelijk 19.

Aandacht voor kinderen en jongeren

Een apart hoofdstuk van de landelijke rapportage gaat over discriminatie van kinderen en jongeren. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat kinderen en jongeren relatief vaak discriminatie ervaren. Dit heeft een negatieve invloed op hun welzijn en ontwikkeling. De discriminatie gaat vaak gepaard met pesten en vindt veelal plaats op school, maar ook op straat en op hun sportvereniging.

Een goede registratie en grootschalig kwantitatief onderzoek van discriminatie-ervaringen van kinderen en jongeren ontbreekt echter. Discriminatie.nl gaat in 2025 onder andere kindvriendelijke meldpunten ontwikkelen, om het melden van discriminatie voor kinderen makkelijker te maken.

Rapport Strafbare Discriminatie in Beeld 2024

Gelijktijdig met Discriminatiecijfers in 2024 publiceert het Openbaar Ministerie (OM) het rapport Strafbare Discriminatie in Beeld 2024. Deze rapportage geeft inzicht in de aard en omvang van de discriminatiefeiten die in 2024 bij het OM zijn geregistreerd.

Over Discriminatiecijfers in 2024

Het rapport “Discriminatiecijfers in 2024”, opgesteld door landelijk kenniscentrum Art.1 en onderzoeksbureau Verwonderzoek, presenteert een volledig overzicht van alle registraties van discriminatie die in 2024 bij een officiële instantie zijn vastgelegd. Hiermee wordt een beeld geschetst van wat voor soort discriminatie-incidenten zich voordoen in Nederland en welke patronen zich aftekenen.

Omdat slechts een klein deel van de discriminatie-incidenten wordt gemeld en geregistreerd, geven de discriminatiecijfers geen inzicht in de totale omvang van discriminatie in Nederland. Uit onderzoek uit 2024 van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat een op de tien mensen die discriminatie ervaren het incident ergens meldt. Slechts 3 procent van de mensen die discriminatie ervaren meldt dit bij de politie, 1 procent bij een antidiscriminatievoorziening, en minder dan een half procent bij het College voor de Rechten van de Mens. 4 procent meldde bij een andere dan de genoemde instanties.