Prinsjesdag 2024: impact op diversiteit, inclusie en gelijkheid

Hoe de huidige kabinetsplannen bijdragen aan gelijke kansen en inclusie en wat er mist.

De kabinetsplannen voor 2024 richten zich gelukkig enigszins op het verbeteren van de bestaanszekerheid voor kwetsbare groepen. Dit biedt een basis voor vooruitgang, maar echte verbetering vereist ook aandacht voor discriminatie. Sociaal-economische ongelijkheid en uitsluiting versterken elkaar vaak, en alleen door beide aan te pakken, kunnen we echt gelijke kansen voor iedereen creëren.

De recent gepresenteerde kabinetsplannen maken veel los in de samenleving. Bij het lezen van het recente standpunt van het College voor de Rechten van de Mens (CVRM) bijvoorbeeld, vallen ons twee punten op. Ten eerste benadrukt het College het belang van gelijke behandeling, zoals gewaarborgd in Artikel 1 van de Grondwet, en stelt het kritische vragen hierover aan de Tweede Kamer.

Daarnaast uit het college haar zorgen over de positie van mensen met een handicap, vanuit een analyse van de kabinetsplannen. Deze punten sluiten nauw aan bij onze inzet voor gelijke behandeling en het bestrijden van discriminatie. Wij zullen het gesprek over deze thema’s nauwgezet volgen.

In onze reflectie zoomen wij in op de manier waarop bestaanszekerheid en discriminatie elkaar beïnvloeden. Sociaal-economische kwetsbaarheid valt vaak samen met structurele uitsluiting. We zijn benieuwd en volgen met extra aandacht hoe deze regering exact invulling geeft aan haar plannen op dit gebied. En we bieden richting, op basis van inzichten vanuit onze expertise en signalen in ons werkveld.

De weg naar een samenleving van gelijke kansen

Elk jaar biedt de Miljoenennota nieuwe inzichten over hoe we als samenleving omgaan met ongelijkheid. Terwijl er aandacht uitgaat naar bestaanszekerheid en de strijd tegen armoede, mogen we niet vergeten dat discriminatie vaak een onderliggende factor is bij deze problemen. Een kwetsbare sociaal-economische positie hebben, overlapt namelijk vaak met het ervaren van discriminatie – en de twee versterken elkaar wederzijds. Bij sollicitaties bijvoorbeeld, kan het hebben van een niet-Westers klinkende naam, het lastiger maken om een baan te vinden en bestaanszekerheid op te bouwen.

Het vergroten van gelijke kansen betekent dus dat we niet alleen armoede moeten aanpakken, maar óók de structurele uitsluiting van mensen vanwege hun achtergrond of persoonlijke kenmerken.

De rol van bestaanszekerheid en gelijke kansen in de kabinetsplannen

In de kabinetsplannen voor 2024 is er aandacht voor het verbeteren van de bestaanszekerheid voor mensen in kwetsbare posities. Denk bijvoorbeeld aan de verhoging van de huurtoeslag en de uitbreiding van de kinderbijslag, maatregelen die speciaal gericht zijn op het verlichten van de financiële druk op huishoudens met lage inkomens​. Ook het extra budget voor schuldhulpverlening, waaronder de middelen voor vroegsignalering bij gemeenten, moet mensen in moeilijke omstandigheden helpen om sneller weer financieel stabiel te worden.

Sociaal-economische positie en discriminatie zijn niet los te koppelen

Maatregelen gericht op het verlichten van de financiële druk op mensen met een kwetsbare positie is cruciaal. Maar bestaanszekerheid kan niet los worden gezien van de gelijke kansen die mensen hebben om te participeren in de maatschappij. Wie geconfronteerd wordt met discriminatie op de arbeidsmarkt, in het onderwijs, of zelfs bij het zoeken naar huisvesting, heeft structureel minder mogelijkheden om een zekerder bestaan op te bouwen. Daarom is het belangrijk dat de maatregelen van het kabinet ook oog hebben voor hoe discriminatie het moeilijker maakt om een stabiel leven op te bouwen.

De weg vooruit: leren van elkaar

Als we nadenken over oplossingen voor ongelijkheid, moeten we altijd de invloed van discriminatie meenemen. Dit is geen probleem dat op zichzelf staat, maar iets dat verweven is met de kansen die mensen krijgen. Denk in dit kader bijvoorbeeld ook aan de kinderen van ouders met een ander geloof, of met LHBTIQ+-ouders en wat dat kan betekenen voor de kansen of vooroordelen waar die kinderen mee te maken krijgen.  

De plannen die nu worden gepresenteerd, bieden op een bepaald niveau inderdaad een basis voor verdere vooruitgang op het gebied van bestaanszekerheid. Maar echte verandering komt alleen als we óók blijven leren van de ervaringen van mensen die te maken hebben met uitsluiting. Dit betekent dat we open moeten staan voor samenwerking, het delen van kennis, en het bouwen van beleid dat de hele samenleving ten goede komt. Iedereen heeft er belang bij dat de samenleving inclusiever wordt, want het betekent dat we als collectief sterker staan.

Discriminatie? Meld het wél!

Bij Discriminatie.nl geloven we in een Nederland waar gelijkheid en respect voorop staan. Onze missie is om discriminatie te voorkomen en een inclusieve samenleving te bevorderen.

Discriminatie.nl is een samenwerking tussen verschillende antidiscriminatiebureaus in het hele land. Alle inwoners van Nederland hebben namelijk het recht om discriminatie te melden en bij de aanpak ervan hulp en ondersteuning te krijgen.

Heb jij te maken met discriminatie of zie je het om je heen gebeuren? Meld het – desnoods anoniem – bij Discriminatie.nl. Zo help jij mee om van Nederland een veilig en inclusief land te maken voor iedereen. En zo draag jij bij aan een Nederland waar iedereen een zeker bestaan kan opbouwen.