Keti Koti in Bibliotheek Bussum

Op 1 juli 2025 herdenken en vieren we samen met inwoners van Gooise Meren Keti Koti, het einde van de slavernij. Het programma georganiseerd door de Bibliotheek Gooi+ staat in het teken van familie en eten. Groenteteler Guno Marengo spreekt over de geschiedenis van heri heri en Surinaamse groente. Auteur Alies Kuisch vertelt over het diepgravende onderzoek dat zij deed naar de afkomst van haar creools-Surinaamse man. Discriminatie.nl Gooi en Vechtstreek is tijdens dit evenement aanwezig om voorlichting te geven aan belangstellenden.

Surinaamse groenten

Voor Guno Marengo is het werken met zijn Surinaamse groenten niet alleen een fijne bezigheid, hij vindt er ook rust en zingeving. In de kas of in de tuin vergeet hij al zijn problemen. Zijn liefde voor tuinieren zat er al van jongs af aan in: Guno groeide op in Paramaribo, waar hij ieder weekend zijn oma hielp met het verbouwen van groenten en rijst.

In Nederland had Guno 23 jaar een siertuin in Almere, maar kon het zware onderhoud wegens gezondheidsproblemen niet meer opbrengen. Via Onze Volkstuin ontmoette hij Bob van der Voort, die hem de kans bood om in zijn kas te experimenteren met het verbouwen van verschillende Surinaamse groenten. In eerste instantie kweekte Guno voor zichzelf, maar steeds vaker kwamen er mensen langs die iets wilden kopen. Uiteindelijk stond er wel 500 vierkante meter aan alle denkbare Surinaamse groenten, zoals sopropo, klaroen, kousenband, boulanger, waterspinazie en meer.

“Er zijn nu zo veel nationaliteiten in Nederland, maar de meeste boeren verbouwen nog altijd vooral traditionele groenten. De Surinaamse groenten worden geïmporteerd en zijn daardoor heel duur. Waarom verbouwen we die niet gewoon hier?” Guno Marengo vertelt je graag alles over heri heri en Surinaamse groenten.

Het begon bij Bébé

Alies Kuisch, auteur van het boek Het begon bij Bebé, woont sinds 2022 in Naarden. Tijdens de covid-periode begon haar zoektocht naar de afkomst van haar creools-Surinaamse man. Zo konden zij de vragen van hun drie volwassen kinderen naar hun roots beantwoorden. Het resultaat na drie jaar van onderzoek is een boeiende debuutroman. Het is een eerbetoon aan alle slaafgemaakten en aan hen die zich, net als voormoeder Bebé, vrij vochten van een mensonwaardig bestaan. Dat is wat we samen vieren op 1 juli – Surinamers, Antillianen en Nederlanders – De ketenen gebroken! Alies neemt je graag mee in een korte weergave van het leven van Bebé en haar nazaten.

Samen eten

Tijdens deze middag worden gratis maaltijden van Free Heri Heri For All uitgedeeld. Olivia Read, eigenaresse van Surinaams-Caraïbisch restaurant Caribbean Senses heeft deze maaltijden bereid. Olivia’s passie voor koken werd aangewakkerd door haar oma, die haar alles leerde over de Surinaamse keuken. Het eten dat Olivia in haar keuken bereidt beschouwt ze als een middel om haar Surinaamse erfgoed te delen en om mensen met elkaar te verbinden.

Free Heri Heri

Smaken, geuren, kruiden en ingrediënten van gerechten die vol zitten met herinneringen. De geschiedenis van een gerecht kan ons veel vertellen. Hoewel het Surinaamse gerecht heri heri niet per sé “het” gerecht van 1 juli is, is het de afgelopen jaren binnen de samenleving toch steeds meer “het” gerecht van deze herdenking geworden en het symbool voor eenheid en verbinding op deze dag. Heri heri is meer dan alleen voedsel; het belichaamt een rijke culturele en historische betekenis. Het gerecht werd gecreëerd door tot slaaf gemaakte mensen, wier veerkracht en vindingrijkheid aanleiding gaven tot een culinaire traditie die hun nalatenschap eert en een verhaal vertelt over overleving, creativiteit en erfgoed.

Het Free Heri Heri beeld van dit jaar is ontworpen door de in Londen gevestigde illustrator Justin McKenzie (met roots in Trinidad) en is een eerbetoon aan de Ujamaa Tree sculpturen uit Tanzania. Deze beelden staan symbool voor de kracht van gemeenschap, collectief geheugen en onderlinge afhankelijkheid. Het beeld reflecteert hoe wijsheid, kracht en veerkracht van de ene generatie op de volgende worden doorgegeven. Elk figuur steunt een ander en herinnert ons eraan dat we sterker staan wanneer we sámen opstaan.

Met dank aan: